Chương trình can thiệp giá của Chính phủ và đồng baht tăng giá mạnh đã giữ cho gạo Thái Lan luôn vững giá trong nhiều tháng gần đây, mặc dù nhu cầu không cao. Đây cũng là yếu tố hỗ trợ hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam, khi mà nguồn cung tăng lên cùng với vụ thu hoạch lúa đông-xuân ở đồng bằng sông Cửu Long, nhờ giá rẻ hơn khoảng 30-40 USD/tấn so với gạo Thái Lan. ^

Với dự báo nhu cầu gạo thế giới sẽ tiếp tục cao, trong những thời điểm giá gạo hạ, Chính phủ Việt Nam tiến hành mua gạo dự trữ để đẩy giá tăng lên, tránh thiệt hại cho người sản xuất. Sản lượng thóc vụ đông xuân năm nay của Việt Nam ước đạt 9,3 triệu tấn, giảm 1,3% so với cùng vụ năm ngoái. Mặc dù Việt Nam đứng thứ hai thế giới về xuất khẩu gạo, song trị giá gạo xuất khẩu của Việt Nam chưa cao do chất lượng gạo không đồng đều. Nguyên nhân không chỉ do giống, mà còn do thiếu các phương tiện sấy khô và bảo quản, nên tỷ lệ tấm còn cao, chưa đáp ứng được nhu cầu của giới tiêu dùng khó tính. Khắc phục khó khăn này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang có kế hoạch dành 20.000 hécta ở bảy tỉnh đồng bằng sông Cửu Long trồng lúa chất lượng cao, nhằm cải thiện chất lượng gạo xuất khẩu. Ngoài ra, Việt Nam và Thái Lan đã nhất trí về kế hoạch cùng hợp tác để củng cố hoạt động xuất khẩu và bình ổn giá gạo trên thị trường quốc tế, trong đó bao gồm cả việc Thái Lan trợ giúp Việt Nam nâng cao chất lượng gạo thông qua việc lập một hệ thống quản lý hoàn chỉnh từ thu hoạch, cất giữ, bán hàng và vận chuyển gạo.

Dự kiến vào tháng 6 tới, các quan chức cao cấp về thương mại của Thái Lan sẽ đến Việt Nam tham dự diễn đàn tiếp thị gạo. Hai nước sẽ thảo luận việc lập và thử nghiệm một công thức hợp tác tiếp thị chung, từ đó đẩy mạnh hợp tác giữa các nhà xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới như Thái Lan, VN, Trung Quốc, Pakistan và Ấn Độ. Trên thực tế, các nước xuất khẩu gạo thường hạ giá bán để cạnh tranh, nhưng nếu có một chiến lược hợp tác tiếp thị chung, gạo xuất khẩu sẽ được bán bằng một giá thống nhất. Chất lượng gạo xuất khẩu cũng sẽ ổn định nhờ việc các nước cùng hợp tác trong sản xuất, cất giữ, bán hàng và vận chuyển.

Philippine, nước nhập khẩu gạo lớn ở châu Á, quyết định sẽ nhập khẩu tổng cộng 1,87 triệu tấn gạo trong năm nay, bao gồm 350.000 tấn theo Chương trình Nông dân Nhập khẩu (FAI), để bù vào chỗ sản lượng trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt trong những tháng giáp hạt. Trong tổng khối lượng gạo dự định nhập khẩu năm nay, NFA đã đấu thầu mua 924.375 tấn, trong đó 669.282 tấn đã được chuyển từ Việt Nam, Thái Lan và Pakistan đến Philippine. Philippine vẫn là khách hàng quan trọng của Việt Nam trên thị trường gạo.

Sản lượng gạo thế giới niên vụ 2006/07 dự đoán đạt 417 triệu tấn (gạo đã xay xát), tăng khoảng 5,5 triệu tấn so với mức ước tính của niên vụ trước, với mức tăng nhiều nhất ở các nước Trung Quốc, Việt Nam, Bangladesh và Braxin.

Tiêu thụ gạo thế giới niên vụ 2006/07 dự đoán tiếp tục vượt quá sản lượng 5 triệu tấn, lên tới 423, 2 triệu tấn. Do vậy, lượng tồn kho cuối vụ dự đoán tiếp tục xu hướng giảm và ở mức 62 triệu tấn, giảm 6,1 triệu tấn so với vụ trước. Tuy nhiên, mức giảm chủ yếu ở Trung Quốc, do đó tổng lượng tồn kho gạo của các nước còn lại trên thế giới dự đoán lần đầu tiên đạt mức tăng chút ít trong 5 năm.

Nguồn cung gạo toàn cầu dự đoán tăng nhờ nguồn cung từ Thái Lan tăng hơn 1 triệu tấn so với niên vụ trước. Nguồn cung dành cho xuất khẩu gạo của Thái Lan tăng nhờ chính sách hỗ trợ trong nước, với lượng gạo dự trữ dự đoán đạt mức kỷ lục, lên tới 4,2 triệu tấn. Do đó, xuất khẩu gạo của Thái Lan có thể làm giảm cơ hội của các nhà xuất khẩu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế. Trong khi đó, dự đoán Ấn Độ xuất khẩu 4 triệu tấn gạo mặc dù tiêu thụ nội địa tăng cao do nguồn cung lúa mỳ của nước này giảm.

Thị trường gạo loại phẩm cấp trung bình có thể xuất hiện sự quay trở lại của các nhà cung cấp Australia trong năm nay. Sau các năm liên tiếp bị hạn hán, sản lượng gạo của Australia dự đoán sẽ hồi phục và sẽ tạo sự thách thức đối với các nước cung cấp khác như Ai Cập.

Tổ chức Nông – Lương Liên hiệp quốc (FAO) dự báo xuất khẩu gạo toàn cầu năm 2006 giảm do Ấn Độ, Pakistan, Hàn Quốc, Ai Cập, Mỹ và Uryguay đều giảm xuất khẩu, mặc dù xuất từ Australia, Trung Quốc, Thái Lan có thể sẽ tăng.

Trong khi đó, nhập khẩu gạo toàn cầu năm nay sẽ lên tới 27,8 triệu tấn. Nhu cầu nhập khẩu gạo dự đoán tăng chút ít tại các nước vùng tiểu Sahara và Mỹ La tinh. Trong đó nhập vào Châu Phi có thể giảm so với năm ngoái, đặc biệt là Nigeria sau khi nước này ban hành lệnh cấm ký kết các hợp đồng mới trong năm 2006. Nhu cầu gạo của Iran năm 2007 dự đoán trở lại mức cao như năm trước. Nhập khẩu vào các nước Châu Á dự báo sẽ tăng, nhất là Trung Quốc, Irắc, Hàn Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Nhập vào nhiều nước và khu vực khác, Braxin, EU và Mỹ đều có nhiều khả năng sẽ tăng. Philippin sẽ vẫn là nước nhập khẩu gạo lớn trên thế giới mặc dù sản lượng gạo của nước này tăng nhẹ. Trong khi đó, dự đoán Indonesia hầu như sẽ rút lui khỏi thị trường do nước này vẫn tiếp tục áp dụng chính sách cấm nhập khẩu gạo.

Dự báo giá gạo thế giới thời gian tới sẽ tăng lên vì cung cầu gạo trên thế giới năm nay nhiều khả năng sẽ tiếp tục mất cân đối khi nhu cầu lên tới khoảng 412 triệu tấn nhưng nguồn cung chỉ vào khoảng 406 triệu tấn. Trung Quốc đang chuyển sang nhập khẩu do nhu cầu trong nước ngày càng tăng và có khả năng không đáp ứng đủ tiêu dùng nội địa. Thậm chí Ấn Độ cũng bị giảm dần lượng gạo dư thừa dành cho xuất khẩu, hiện chỉ tập trung vào những loại chất lượng cao. Mặt khác, hai nước này còn đang muốn tăng dự trữ gạo quốc gia.